Ondanks dat het klinkt als een sportschool voor boomers, is Fit for 55 het plan van de Europese Commissie om de Europese Unie op koers te zetten om de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met 55 procent te verminderen. De EU (bestaande uit 27 landen) levert een belangrijke bijdrage aan de wereldwijde uitstoot. In 2019 bedroeg de totale uitstoot van de EU ongeveer drie en een half miljard ton CO2. Vorige maand heeft de Europese Commissie een pakket voorstellen goedgekeurd om het klimaat-, energie-, grondgebruik-, vervoers- en belastingbeleid van de EU geschikt te maken om de netto-uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met ten minste 55% te verminderen (ten opzichte van de uitstoot in 1990).
Fit voor 55: een korte samenvatting
Emissiereducties in het volgende decennium zijn van cruciaal belang om Europa tegen 2050 het eerste klimaatneutrale continent ter wereld te maken en de Europese Green Deal tot een realiteit te maken. Dit omvangrijke pakket regels is uniek, omdat het de eerste keer is dat een economie als de EU grote stappen zet om haar klimaatregels daadwerkelijk te herzien. Er is al veel over dit onderwerp geschreven, maar wij wilden u graag een samenvatting geven van wat Fit for 55 inhoudt.
Het Fit for 55-pakket beslaat honderden pagina's en bestaat uit een pakket klimaatmaatregelen in tal van sectoren. Bovendien gaat het gepaard met een Sociaal Klimaatfonds van miljarden euro's. Dit fonds moet ervoor zorgen dat de transformatie naar een groener Europa op een eerlijke manier verloopt. Het "Fit for 55"-pakket omvat 13 wetgevingsvoorstellen (sommige nieuwe wetten en sommige aanpassingen van bestaande EU-wetgeving). Laten we ze allemaal even snel op een rijtje zetten.
13 wetsvoorstellen
- Herziening van het ETS
De regeling voor de handel in emissierechten van de Europese Unie (EU-ETS) is het marktgebaseerde mechanisme dat een prijs zet op uitgestoten koolstof (per ton). De huidige regeling bestrijkt ongeveer 40% van de totale uitstoot van broeikasgassen in de EU; de resterende 60% valt onder de verordening inzake de verdeling van de inspanningen, die betrekking heeft op de uitstoot van het vervoer, de industrie en de landbouw. De Europese Commissie is nu van plan het ETS uit te breiden tot de maritieme sector.
- Sociale faciliteit voor klimaatactie
Er wordt voorgesteld een nieuw sociaal klimaatfonds op te richten dat de lidstaten specifieke middelen ter beschikking stelt om burgers te helpen investeringen in energie-efficiëntie, nieuwe verwarmings- en koelsystemen en schonere mobiliteit te financieren.
- Herziening van de verordening inzake de verdeling van de inspanningen
De verordening inzake de verdeling van de emissiereductie-inspanningen kent elke lidstaat strengere emissiereductiedoelstellingen toe voor gebouwen, wegvervoer en binnenlands maritiem vervoer, landbouw, afval en kleine industrieën.
- Herziening van de LULUCF-verordening
De Commissie heeft ook de verordening inzake landgebruik, verandering in landgebruik en bosbouw (LULUCF) geactualiseerd, met een verhoogde doelstelling voor CO2-verwijdering van 225 miljoen ton CO2 tot 310 miljoen ton CO2.
- Voorstel voor een aanpassingsmechanisme aan de koolstofgrens
Het nieuwe koolstofaanpassingsmechanisme aan de grens zal een koolstofprijs opleggen aan de invoer van een gerichte selectie van producten om ervoor te zorgen dat ambitieuze klimaatmaatregelen in Europa niet leiden tot "koolstoflekkage".
- Herziening van de richtlijn hernieuwbare energie
De richtlijn hernieuwbare energie zal een hoger streefcijfer bevatten om tegen 2030 40% van onze energie uit hernieuwbare bronnen te produceren. Alle lidstaten zullen tot dit doel bijdragen, en er worden specifieke streefcijfers voorgesteld voor het gebruik van hernieuwbare energie in vervoer, verwarming en koeling, gebouwen en de industrie.
- Herziening van de richtlijn inzake energie-efficiëntie
Om het totale energieverbruik terug te dringen, de uitstoot te verminderen en energiearmoede aan te pakken, wordt in de richtlijn energie-efficiëntie een ambitieus bindend jaarlijks streefcijfer vastgesteld voor de vermindering van het energieverbruik op EU-niveau. Zij zal richting geven aan de manier waarop nationale bijdragen worden vastgesteld en de jaarlijkse energiebesparingsverplichting voor de lidstaten bijna verdubbelen.
- Herziening van de energiebelastingrichtlijn
De herziening van de energiebelastingrichtlijn stelt voor om de belasting van energieproducten in overeenstemming te brengen met het energie- en klimaatbeleid van de EU, schone technologieën te bevorderen en verouderde vrijstellingen en verlaagde tarieven af te schaffen die momenteel het gebruik van fossiele brandstoffen aanmoedigen.
- Nieuwe EU-bosbouwstrategie
De EU-bosbouwstrategie heeft tot doel de kwaliteit, de kwantiteit en het weerstandsvermogen van de bossen in de EU te verbeteren. Zij ondersteunt bosbouwers en de bio-economie op basis van bossen en houdt tegelijk de oogst en het gebruik van biomassa duurzaam, de biodiversiteit in stand en bevat een plan om tegen 2030 in heel Europa drie miljard bomen te planten.
- Herziening van de richtlijn inzake het gebruik van infrastructuur voor alternatieve brandstoffen
Deze herziening verplicht de lidstaten om de oplaadcapaciteit uit te breiden naarmate er meer emissievrije auto's worden verkocht, en om op regelmatige afstanden oplaad- en tankpunten te installeren op belangrijke snelwegen: om de 60 kilometer voor elektrisch opladen en om de 150 kilometer voor waterstof tanken.
- Herziening van de verordening tot vaststelling van CO2-normen voor nieuwe auto's en bestelwagens
Scherpere CO2-emissienormen voor auto's en bestelwagens zullen de overgang naar emissievrije mobiliteit versnellen door te eisen dat de gemiddelde uitstoot van nieuwe auto's vanaf 2030 met 55% en vanaf 2035 met 100% daalt ten opzichte van het niveau van 2021.
- ReFuelEU Aviation - duurzame vliegtuigbrandstoffen
Het ReFuelEU Aviation-initiatief zal brandstofleveranciers ertoe verplichten steeds meer duurzame vliegtuigbrandstoffen te mengen in de vliegtuigbrandstof die op EU-luchthavens aan boord wordt genomen, waaronder synthetische koolstofarme brandstoffen, de zogenaamde e-fuels.
- FuelEU Maritime - groene Europese maritieme ruimte
Net als in de luchtvaart wil FuelEU Maritime de scheepvaart koolstofarmer maken door het gebruik en de productie van duurzame alternatieve brandstoffen op te voeren.
Een gloednieuwe EU-bosbouwstrategie is opgesteld
Fit for 55 is een poging van de Europese Commissie om een groenere toekomst tot stand te brengen. Het heeft al voor een aantal interessante politieke verschillen tussen de lidstaten gezorgd. Is het “Fit for 55”-pakket de oplossing voor alle problemen in verband met klimaatverandering? Nee, maar bij Regreener geloven we wel dat dit aantoont dat de EU beseft dat het tijd is voor verandering.
Over nieuwe bosstrategieën gesproken, duik in onze gastblog van het International Conservation Fund. Ontdek meer over hun inspanningen om twee wildreservaten te beschermen, behouden en opnieuw op te bouwen.
