TL;DR: Er wordt vaak gedacht dat verduurzaming ten koste gaat van winst en groei, maar onderzoek toont juist het tegenovergestelde aan. Duurzame bedrijven groeien sneller en hebben lagere operationele kosten dan concurrenten die niet in verduurzaming investeren. Met de invoering van ETS 2 in 2027 zal deze trend naar verwachting alleen maar verder doorzetten.
Duurzame winstgevendheid en groene groei: wanneer is sprake van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO)?
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) draait om één kernprincipe: als bedrijf bewust en actief bijdragen aan een positieve impact op de samenleving door verantwoord om te gaan met de effecten van je bedrijfsvoering op mens en milieu.
Een duurzaam-bedrijf combineert winst met sociale en ecologische verantwoordelijkheid. Dit omvat onder meer:
• Werken aan klimaatneutraliteit door scope 1, 2 en 3 emissies te verlagen,
• Streven naar een circulaire bedrijfsvoering,
• Transparantie in de keten, zodat zowel jij als de consument weten waar het product vandaan komt.
Groene groei: Kan duurzaam ondernemen samengaan met winst? Onderzoek naar MVO bedrijven laat zien van wel
Een kritiek die wel eens wordt geuit op duurzaamheid, is dat het ten koste zou gaan van (extra) winst of concurrentievermogen. Deze gedachte is iets te kort door de bocht. Hoewel aanpassingen in de bedrijfsvoering investeringskosten met zich meebrengen, zullen veel mensen het erover eens zijn dat deze investeringen de moeite waard zijn wanneer ze bijdragen aan maatschappelijke vooruitgang. Maar bovendien is deze aanname, in veel gevallen, gelukkig niet waar.
Een veelgehoorde kritiek op duurzaamheid is dat het ten koste zou gaan van winst of concurrentievermogen. Dit is echter te kort door de bocht. Hoewel duurzame aanpassingen in de bedrijfsvoering investeringen vereisen, erkennen veel mensen dat deze inspanningen de moeite waard zijn vanwege hun bijdrage aan maatschappelijke vooruitgang.
Bovendien is deze aanname, in veel gevallen, gelukkig niet waar. Duurzaam ondernemen levert in veel gevallen, en steeds vaker, juist kansen en concurrentievoordelen op.
McKinsey heeft onderzoek gedaan naar de relatie tussen winstmarge, omzetgroei en ESG-prestaties. Wat blijkt? Duurzame bedrijven groeien wereldwijd sneller dan gemiddeld. Bedrijven die zowel goed presteren op winstmarge als op duurzaamheid, laten een sterkere groei zien dan bedrijven die zich uitsluitend op winstmarge richten.
Groene groei: Onze Visie op MVO en de toekomst van duurzame bedrijven
Bij Regreener verwachten we dat deze trend, zeker in Europa, zal blijven doorzetten. Duurzaamheid blijft ook de komende jaren een kernonderdeel van de Europese Commissie’s focus op een concurrerende en schone economie.
Verduurzaming: ecologisch noodzakelijk en economisch voordelig
Verduurzaming is niet alleen cruciaal voor het milieu, maar biedt ook aanzienlijke economische voordelen. Minder energieverbruik betekent lagere energiekosten, wat direct bijdraagt aan de concurrentiekracht van bedrijven en de koopkracht van huishoudens.
Door het wegvallen van goedkoop Russisch aardgas liggen de energieprijzen in Europa structureel hoger dan in andere regio’s. Zoals het veelbenoemde Draghi-rapport beschreef, is elektriciteit momenteel 2 tot 3 keer duurder in Europa dan in de VS, en ligt de prijs van aardgas zelfs 4 tot 5 keer hoger. Om onze economische positie te behouden en te versterken, is het essentieel om efficiënter met energie om te gaan en het aanbod van groene energie te verhogen.
Dat gebeurt ook. De energie die we wél gebruiken wordt steeds duurzamer. Groene energie, zoals zon- en windenergie, is inmiddels vaak goedkoper dan fossiele alternatieven. Dit maakt de overstap naar duurzame energie aantrekkelijk vanuit financieel oogpunt. Minder afhankelijkheid van fossiele brandstoffen & grondstoffen van buiten de EU betekent stabielere energiekosten en meer zekerheid voor de toekomst.
Het EU Emission Trading System (ETS) zorgt dat Europa blijft houden naar een klimaatneutrale economie in 2050
Met het Europese CO₂-beprijzingssysteem, het EU Emission Trading System (ETS), blijft de EU koers houden richting een klimaatneutrale economie, waarin Europa een koploper wordt in schone productie en innovatieve technologieën. Tegelijkertijd moet het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM), dat vanaf 2026 ingaat, zorgen voor een gelijk speelveld tussen Europese bedrijven en concurrenten buiten de EU.
De motor van groene groei: Hoe werkt het EU Emission Trading System ETS
ETS 1: ETS Het Emission Trading System (ETS) is het Europese handelssysteem voor de CO₂-uitstoot van de industrie. Binnen dit systeem moet een industrieel bedrijf voor elke ton (1.000 kilogram) CO₂ die het uitstoot, één emissierecht inleveren. Deze emissierechten kunnen worden gekocht en verhandeld, waardoor de industrie betaalt voor haar uitstoot. Het ETS is zo ontworpen dat de Europese industrie stapsgewijs wordt gedwongen om de uitstoot te verminderen, met als doel een netto-nuluitstoot in 2057.
ETS 2 (Vanaf 2027): Vanaf 2027 wordt het ETS-systeem uitgebreid. Het systeem gaat dan gelden voor de CO₂-emissies van alle brandstoffen die geleverd worden aan de gebouwde omgeving, wegvervoer en sectoren in de industrie die niet onder ETS 1 vallen.
CBAM (vanaf 2026): Vanaf 2026 moeten importeurs van zes productgroepen een prijs betalen voor de CO₂-uitstoot die plaatsvond bij de productie van de geïmporteerde CBAM-goederen. Het CBAM geldt voor importeurs van goederen in de volgende categorieën: ijzer en staal, cement, meststoffen, aluminium, elektriciteit en waterstof.
De CBAM werkt als een CO₂-correctie, waarbij importeurs naar de EU dezelfde CO₂-prijs moeten betalen als de prijs die producenten binnen de EU betalen via het ETS-systeem. Het CBAM is bedoeld om ‘koolstoflekkage’ te voorkomen, waarbij producten hun productie binnen de EU verplaatsen naar landen waar bedrijven niet hoeven te betalen voor hun CO₂-uitstoot.
De impact van EU-ETS op MVO & het Nederlandse MKB
Onder het huidige EU-emissiehandelssysteem (ETS) vallen voornamelijk de grootste Nederlandse industriële bedrijven, waardoor het MKB tot nu toe weinig direct heeft gemerkt van dit systeem. Dit verandert met de invoering van ETS 2 in 2027, dat niet alleen de industrie, maar ook het gebruik van fossiele brandstoffen in de gebouwde omgeving en het wegvervoer beprijst; sectoren waar vrijwel alle MKB-bedrijven mee te maken hebben.
Met de uitbreiding naar ETS 2 in 2027 krijgen MKB-bedrijven een sterkere prikkel om te investeren in verduurzaming. Dit effect wordt verder versterkt door de invoering van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en de standardisering van ketenrapportage (scope 1, 2 en 3).
MVO publiceert jaarlijks de Nieuwe Economie Index (NEx), die laat zien dat het percentage van de Nederlandse economie dat duurzaam is, elk jaar groeit. Zo heeft de aankomende introductie van de CSRD-richtlijn al bijgedragen aan een stijging van 30% in transparante ketens. Dit aantal zal naar verwachting verder toenemen na de volledige en bredere implementatie van de CSRD.
Daarom heeft ABN Amro onderzoek laten uitvoeren naar de relatie tussen investeringen in verduurzaming en winstmarge, specifiek gericht op de Nederlandse markt. Het onderzoek toont aan dat Nederlandse bedrijven die actief investeren in groene technologieën gemiddeld een hogere operationele marge hebben dan concurrenten die dat niet doen.
ABN Amro adviseert: Nu is het moment om te investeren in verduurzaming
Op basis van deze bevindingen adviseert ABN Amro het Nederlandse MKB om door te blijven investeren in verduurzaming en zelfs geplande investeringen te vervroegen. Investeren op korte termijn kan namelijk financieel voordeliger zijn dan investeren op de middellange termijn, omdat het aantal uitstootrechten onder het EU ETS afneemt. Dit maakt de investeringskosten in de periode tot en met 2029 waarschijnlijk lager dan na 2030.
Bovendien blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Amsterdam (UvA) dat bedrijven die maatschappelijk verantwoord ondernemen beter in staat zijn om talent aan te trekken op de krappe arbeidsmarkt. Het merendeel van de werkenden zou bereid zijn 20% van hun salaris in te leveren van een duurzame baan.
Conclusie
In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, blijkt uit verschillende onderzoeken van ABN Amro en McKinsey dat duurzame bedrijven winstgevender zijn én harder groeien dan bedrijven die dat niet doen. De uitbreiding van het EU ETS-systeem (vanaf 2027) zal deze trend de komende jaren verder versterken. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) is daarom toekomstbestendig ondernemen.
Starten met groene groei?
Wil je meer weten over hoe je aan de slag kan met duurzame winstgevendheid? Regreener heeft de belangrijkste hulpbronnen voor je verzameld:
NEx check: De NEx check is een laagdrempelige eerste check voor bedrijven om te zien hoe goed ze scoren op de zeven thema’s van de Nieuwe Economie Index (NEx).
Gids: Gebruik de gids van de Kamer van Koophandel (KVK) over hoe je kan starten met MVO
Duurzame investeringen: Gebruik de subsidie- en financiering gids
Checklist met 100 tips voor MVO
