TL;DR: Het Scope 1-2-3-framework zal de komende jaren, mede door de invoering van de CSRD, steeds belangrijker worden. Dit framework vormt de basis van elke CO₂-voetafdrukmeting of duurzaamheidsrapportage, waardoor kennis van het onderscheid tussen de verschillende scopes essentieel is. Om het scope-1-2-3 framework gemakkelijker te onthouden, kun je het volgende ezelsbruggetje gebruiken:
• Scope 1 is wat je zelf uitstoot.
• Scope 2 is wat je direct veroorzaakt, maar niet zelf uitstoot.
• Scope 3 is wat je uitstoot via de keten.
Wil je meer weten? Lees dan verder.
Introductie tot Scope 1, 2 en 3-emissies
Welke scope is jouw favoriet: 1, 2 of 3?
Het Scope 1-2-3-framework is je vast wel eens ter ore gekomen. En zo niet, dan gaat dat waarschijnlijk snel veranderen! Door de invoering van de CSRD wordt dit model de komende jaren namelijk steeds relevanter.
Ook als je al bekend bent met Scope 1, 2 en 3, begrijpen we dat er nog vragen kunnen zijn. Wat is bijvoorbeeld precies het onderscheid tussen de scopes? En hoe kun je ze in de praktijk toepassen?
In dit kennisartikel zetten we alles helder voor je op een rij.
Waarom meten we Scope 1-2-3?
Om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden Celsius, zoals vastgelegd in het Parijs Akkoord, is wereldwijd afgesproken om over te stappen naar een klimaatneutrale economie. De doelstellingen zijn daarbij helder:
• 55% reductie in 2030 (ten opzichte van 1990)
• 90% reductie in 2040
• CO2-neutraal in 2050
Het Scope 1-2-3-framework is essentieel voor het behalen van klimaatdoelen. Het biedt een gestandaardiseerde manier om uitstoot nauwkeurig te meten, waardoor bedrijven en consumenten weloverwogen keuzes kunnen maken en groene investeringen gestimuleerd worden. Dit draagt bij aan een transparantere en duurzamere economie.
Het Greenhouse Gas Protocol
Het Scope 1-2-3-framework maakt deel uit van Het Greenhouse Gas Protocol (GHG Protocol), een wereldwijd erkend initiatief van het World Resources Institute (WRI). Dankzij deze basis vormt het Scope 1-2-3-framework de ruggengraat van vrijwel alle duurzaamheidsrapportages, waaronder het CSRD-framework.
Het GHG Protocol verdeelt emissies in drie categorieën, bekend als scopes: Scope 1, Scope 2, en Scope 3.
Uitleg over scope 1-2-3 emissiecategorieën
Scope 1: Directe emissies (bedrijfsfaciliteiten en bedrijfsvoertuigen)
Scope 1 omvat de directe emissies die afkomstig zijn van bronnen die je bedrijf zelf in eigendom of beheer heeft. Denk aan: • De uitstoot door het gebruik van bedrijfsvoertuigen.
• De emissies door verwarmingssystemen van bedrijfspanden.
• Industriële processen, zoals fabrieksrook en chemicaliën.
Deze emissies zijn vaak het meest direct en beheersbaar binnen de CO₂-voetafdruk van je organisatie.
Scope 2: Indirecte emissies (ingekochte energie)
Scope 2 betreft emissies die vrijkomen bij het gebruik van ingekochte energie, zoals elektriciteit van een energiemaatschappij.
Hoewel deze emissies indirect zijn, de uitstoot wordt niet veroorzaakt door jullie maar komt vrij tijdens het opwekken, is de uitstoot direct gekoppeld aan het energieverbruik van je organisatie.
Scope 3: Up- en downstream emissies (waardeketen)
Scope 3 omvat de emissies die ontstaan binnen de volledige waardeketen van je bedrijf. Deze emissies vallen buiten je directe controle en worden ingedeeld in drie categorieën:
Zakelijk reizen: Emissies door reizen voor zakelijke doeleinden.
Upstream emissies: De uitstoot bij de productie en levering van ingekochte goederen en diensten.
Downstream emissies: De uitstoot na verkoop, bijvoorbeeld tijdens het gebruik of de verwerking van je producten door klanten.
NB: Scope 3-emissies zijn moeilijk te meten, maar bieden de grootste reductiemogelijkheden. Tegelijkertijd is dit vaak de categorie waarover het bewustzijn binnen organisaties het laagst is.
Het verkrijgen van inzicht in Scope 3-emissies is daarom cruciaal voor gerichte en impactvolle stappen richting emissiereductie.
Dit vereist inzicht in de keten, samenwerking met partners en kennis van de productlevenscyclus.
Waarvoor gebruik je Scope 1-2-3?
De onderverdeling in Scope 1, 2 en 3 lijkt misschien omslachtig of onnodig ingewikkeld, maar dit systeem heeft een belangrijke functie:
Voorkomen van dubbele telling
Door onderscheid te maken tussen Scope 1, 2 en 3 wordt voorkomen dat dezelfde emissies meerdere keren worden toegerekend, bijvoorbeeld door twee of meer bedrijven in een CO₂-meting. Dit zorgt voor een eerlijk en transparant beeld van de uitstoot per organisatie.
Inzicht in emissiestructuur
Het Scope 1-2-3-framework helpt je beter te begrijpen hoe de uitstoot van je organisatie is onderverdeeld. Dit inzicht maakt het eenvoudiger om te identificeren waar de grootste bronnen van emissies zich bevinden.
Strategie voor reductie
Door te analyseren welke scope het grootste aandeel heeft in de totale uitstoot, kun je gerichter maatregelen nemen om emissies te verminderen. Dit maakt het framework een krachtig hulpmiddel voor het opstellen van een effectieve duurzaamheidsstrategie.
Ezelsbruggetje om het onderscheid tussen de ‘scopes’ te onthouden:
• Scope 1: Wat je zelf uitstoot.
• Scope 2: Wat je direct veroorzaakt, maar niet zelf uitstoot.
• Scope 3: Wat je uitstoot via de keten.
De Footprint Navigator: Voor wie is de tool geschikt en welke versies zijn er?
Bij Regreener geloven we dat verduurzaming voor iedereen toegankelijk moet zijn. Inzicht in en begrip van emissies is de eerste stap om de CO₂-footprint van je bedrijf te verlagen. Daarom hebben we de Footprint Navigator ontwikkeld, een gebruiksvriendelijke tool die beschikbaar is in een gratis en een betaalde versie.
Door een gratis versie aan te bieden, willen we de drempel wegnemen voor bedrijven om hun uitstoot te berekenen en actie te ondernemen.
Gratis versie
De gratis versie is perfect voor:
• Bedrijven die hun eerste stap willen zetten in het in kaart brengen van hun CO₂-footprint.
• Organisaties die al berekeningen maken, bijvoorbeeld in Excel, en een betere berekening en visualisatie willen realiseren.
Betaalde versie
De betaalde versie biedt uitgebreide functionaliteiten, waaronder:
• Een volledig op maat gemaakte klantomgeving met extra emissiecategorieën.
• Begeleiding van A tot Z door Regreener, van CO₂-berekening tot het opstellen van reductiestrategieën.
Met de Footprint Navigator willen we je ondersteunen bij het nemen van concrete stappen richting een duurzame toekomst, ongeacht het startpunt van je ambitie.
Wil je meer weten over het verlagen van je voetprint? Lees dan ons artikel over hoe je het beste je CO₂-voetafdruk kan meten)?
Conclusie
Bedrijven spelen een cruciale rol in het behalen van klimaatdoelstellingen. Het Scope 1-2-3-framework is hierin essentieel en vormt de basis voor elke CO₂-voetafdrukmeting of duurzaamheidsrapportage.
Door deze emissies te meten en te verminderen, kun je als bedrijf je CO₂-voetafdruk minimaliseren, de efficiëntie verhogen en inspelen op strengere milieunormen.
Scope 3, vaak de grootste en minst bekende categorie, biedt met gerichte actie de meeste kansen voor impactvolle reducties.
