Bosherstel in Zambia

In het kort

De Copperbelt van Zambia is een hotspot voor ontbossing. Het Miombo-bos in de provincie Copperbelt heeft meer dan waar ook in Zambia geleden onder intensieve mijnbouw en houtskoolproductie. Van 2011 tot 2021 is er in de regio 239.000 hectare aan bomen verloren gegaan. Samen met onze partner zetten we ons in voor honderden kleine boeren in het district Luanshya. We voorzien hen van training en hulpmiddelen om hun inkomstenbronnen te diversifiëren terwijl ze Miombo-bossen op hun landbouwgrond herstellen. Bekijk de video om meer te weten te komen over deze initiatieven.

Het doel van het project is om de ecologische integriteit van bossen en landschappen te behouden en te herstellen door gemeenschappen te betrekken bij het implementeren en leveren van blijvende oplossingen voor klimaat, natuur en mensen. Tot nu toe is meer dan 4.200 ha hersteld door middel van geassisteerde natuurlijke regeneratie (ANR) en is het programma opgeschaald naar 2 nieuwe districten (Mpongwe en Ndola) in de provincie Copperbelt.

CO2-impact

De ineenstorting van de mijnbouw in de jaren 1990, en meer recentelijk in 2016, dwong grote aantallen werkloze mijnwerkers zich te richten op kleinschalige landbouw en houtskoolproductie om in hun levensonderhoud te voorzien, waardoor de druk op de omringende bossen nog groter werd. De Copperbelt was de regio met het grootste verlies aan bosbedekking in Zambia tussen 2000 en 2012, en daarom een gebied waar dringend inclusieve interventies nodig zijn.

Onze projectpartner, WeForest, rekruteert en traint boeren in de Copperbelt met minimaal één lima (0,25 hectare) bosgrond in Assisted Natural Regeneration (ANR), dat gericht is op het beschermen en verzorgen van wilde boomzaailingen. Het is een mix van actieve aanplant en passief herstel, waarbij lokale mensen tussenbeide komen om bomen en inheemse vegetatie te helpen zich op natuurlijke wijze te herstellen.

Onderzoek toont aan dat natuurlijk herstel van bossen jaarlijks 23% van de CO2-uitstoot in de wereld kan absorberen, boven op de koolstof die al wordt vastgelegd door bestaande bossen. Naast het reduceren van CO2 dragen deze natuurlijke praktijken ook bij aan schoner water, verminderde bodemerosie, vermindering van droogtes en overstromingen en een lager risico op aardverschuivingen. Tot nu toe heeft het project meer dan 5 miljoen bomen gekweekt.

Co-benefits

Het bevorderen van de groei van natuurlijk regenererende bossen is cruciaal voor het herstel van de biodiversiteit en biedt habitats voor bedreigde soorten. Deze aanpak diversifieert ook het bosbeheer door de teelt van paddenstoelen, wilde vruchten en honing aan te moedigen. Het aanmoedigen van de groei van wilde boomzaailingen versnelt landherstel met minimale menselijke tussenkomst.

Aangezien lokale boeren niet-traditioneel zijn, wordt het steeds belangrijker om hen te ondersteunen en op te leiden tot milieubeheerders. Om dit te bereiken krijgen kleinschalige boeren training en gereedschap in ruil voor het opdragen van een deel van hun land om miombo-bos te herstellen. Dit resulteert in hogere inkomens, economische diversificatie en de verwerving van nieuwe vaardigheden voor 1170 huishoudens die profiteren van het project.

Omdat veel huishoudens afhankelijk zijn van bosproducten maar kampen met voedseltekorten, richt het project zich op korte termijn alternatieven. Specifiek worden bijenteelt en irrigatieschema's voor groentetuinen geïmplementeerd als activiteiten om in het levensonderhoud te voorzien. In 2023 oogstten 489 boeren in Mpongwe, Luanshya en Ndola 33.468,93 kg honing uit 1665 bijenkorven. Het project brengt boeren in contact met lokale bedrijven om ervoor te zorgen dat de honing verkocht wordt, waardoor ze minder afhankelijk worden van programmahulp. Daarnaast krijgen de boeren voorlichting over het oogsten van biomassa door middel van ‘coppicing’, een duurzame techniek waarbij hout uit de stammen wordt gehaald met behoud van het totale aantal bomen. Dit selectieve kappen bevordert de gezondheid van het bos op de lange termijn zonder het regeneratiepotentieel in gevaar te brengen.